Thương hiệu chính là tài sản giá trị của doanh nghiệp. Bảo hộ thương hiệu không chỉ giúp ngăn chặn những hành vi sử dụng trái phép, ảnh hưởng tiêu cực từ bên ngoài mà còn là bảo vệ giá trị, uy tín và vị thế của thương hiệu trên thị trường.
Brand Manager cần định hình chiến lược bảo vệ thương hiệu một cách hiệu quả, rõ ràng
Vai trò của Brand Manager đòi hỏi bạn vừa là người xây dựng thương hiệu vừa là người duy trì, giữ lửa và bảo vệ thương hiệu. Vậy Brand Manager cần chuẩn bị gì để bảo hộ thương hiệu?
1. Bảo hộ thương hiệu là gì?
Theo quy định Luật Sở hữu trí tuệ, bảo hộ thương hiệu là thủ tục hành chính đề nghị Cục Sở hữu trí tuệ bảo hộ các dấu hiệu dùng để phân biệt hàng hoá, dịch vụ của các tổ chức, cá nhân khác nhau thông qua việc cấp văn bằng bảo hộ cho thương hiệu.
Bảo hộ thương hiệu không chỉ dừng lại ở việc đăng ký nhãn hiệu, logo hay khẩu hiệu với cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền mà còn bao gồm việc bảo vệ quyền lợi thông qua các biện pháp pháp lý, ngăn chặn vi phạm sở hữu trí tuệ và thậm chí là xây dựng một chiến lược bảo vệ thương hiệu dài hạn.
2. Brand Manager đóng vai trò gì trong việc bảo hộ thương hiệu?
Với sự phát triển không ngừng của thị trường và sự gia tăng của các vấn đề liên quan đến bản quyền, sở hữu trí tuệ, Brand Manager cần phải hiểu rõ phạm vi và tầm quan trọng của việc bảo hộ thương hiệu để định hình chiến lược bảo vệ thương hiệu một cách hiệu quả.
2.1 Nghiên cứu và phân tích thị trường
Brand Manager cần tiến hành nghiên cứu thị trường một cách bài bản để hiểu biết về các thương hiệu đối thủ và những thương hiệu đã được bảo hộ giúp xác định vị trí thương hiệu của mình trên thị trường và tránh các nguy cơ vi phạm sở hữu trí tuệ.
2.2 Xây dựng thương hiệu khác biệt
Một phần quan trọng của việc bảo hộ thương hiệu là xây dựng một thương hiệu độc đáo và dễ nhận biết. Brand Manager phải phát triển các yếu tố nhận diện thương hiệu như logo và khẩu hiệu, sao cho có tính độc quyền và khả năng bảo hộ cao.
2.3 Đăng ký bảo hộ thương hiệu
Brand Manager chịu trách nhiệm chuẩn bị hồ sơ và tiến hành đăng ký bảo hộ thương hiệu với các cơ quan có thẩm quyền. Điều này đòi hỏi kiến thức vững chắc về luật sở hữu trí tuệ và quy trình đăng ký.
2.4 Phát triển chiến lược bảo vệ thương hiệu dài hạn
Việc bảo vệ thương hiệu không dừng lại sau khi đăng ký bảo hộ. Brand Manager cũng cần xây dựng và thực thi các chiến lược bảo vệ thương hiệu dài hạn gồm việc tăng cường nhận thức về bản quyền và thực thi quyền sở hữu trí tuệ.
3. Lợi ích của bảo hộ thương hiệu
Bảo hộ thương hiệu không chỉ giúp bảo vệ tài sản trí tuệ, chất xám và công sức đầu tư vào thương hiệu mà còn mang lại nhiều lợi ích lâu dài cho doanh nghiệp. Dưới đây là một số lợi ích chính khi doanh nghiệp tiến hành bảo hộ thương hiệu của mình.
3.1 Bảo vệ quyền lợi pháp lý
Đăng ký bảo hộ thương hiệu giúp doanh nghiệp có quyền pháp lý để bảo vệ thương hiệu khỏi các hành vi xâm phạm, sao chép, làm giả mạo hoặc sử dụng trái phép bởi các đối thủ cạnh tranh.
Bảo hộ thương hiệu thành công đảm bảo rằng chỉ có doanh nghiệp mới có quyền sử dụng các yếu tố của thương hiệu như logo, slogan, brandname… đã đăng ký trên thị trường.
3.2 Tăng cường uy tín và niềm tin
Thương hiệu được bảo hộ thể hiện sự nghiêm túc và chuyên nghiệp của doanh nghiệp trong việc xây dựng, bảo vệ và phát triển thương hiệu của mình.
Bảo hộ thương hiệu giúp tăng cường uy tín và xây dựng niềm tin nơi khách hàng, làm tăng giá trị thương hiệu và khả năng cạnh tranh trên thị trường.
3.3 Tạo lợi thế cạnh tranh
Bằng cách bảo hộ thương hiệu, doanh nghiệp có thể tạo ra một lợi thế cạnh tranh đáng kể so với các đối thủ không có thương hiệu được bảo vệ.
Thương hiệu mạnh mẽ và độc đáo giúp doanh nghiệp dễ dàng được nhận biết và thu hút khách hàng hơn.
3.4 Mở rộng cơ hội kinh doanh
Thương hiệu được bảo hộ có thể mở rộng cơ hội kinh doanh thông qua việc cấp phép, hợp tác kinh doanh hoặc mở rộng sang thị trường quốc tế mà không lo ngại bị sao chép hoặc mất quyền sở hữu.
3.5 Bảo vệ các khoản đầu tư
Bảo hộ thương hiệu giúp bảo vệ các khoản đầu tư lớn vào quảng cáo, marketing và phát triển thương hiệu.
Khi thương hiệu được bảo vệ, mọi nỗ lực và chi phí bỏ ra để xây dựng thương hiệu sẽ không bị lãng phí do các hành vi vi phạm bản quyền từ bên ngoài.
3.6 Tăng giá trị thương mại
Thương hiệu được bảo hộ có thể trở thành tài sản có giá trị của doanh nghiệp, có thể được thương mại hóa qua các thỏa thuận cấp phép hoặc chuyển nhượng, góp phần tăng giá trị doanh nghiệp trong mắt các nhà đầu tư và đối tác.
Đọc thêm: 7 Nguy cơ lớn doanh nghiệp phải đối mặt khi không đăng ký thương hiệu
4. Các loại hình bảo hộ thương hiệu
Bảo hộ thương hiệu là một bước quan trọng để đảm bảo rằng những nỗ lực, thời gian và tài chính mà doanh nghiệp bỏ ra cho việc xây dựng và phát triển thương hiệu của mình không bị lãng phí do hành vi xâm phạm từ các bên khác.
Có nhiều loại hình bảo hộ thương hiệu khác nhau, dưới đây là một số loại hình bảo hộ thương hiệu phổ biến nhất:
4.1 Bảo hộ sáng chế
Bằng sáng chế là một phương tiện pháp lý quan trọng, bảo vệ các sản phẩm hoặc ý tưởng sáng chế của một công ty, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ và sản phẩm mới.
Bằng sáng chế cấp quyền độc quyền cho chủ sở hữu trong việc sản xuất, sử dụng hoặc bán sản phẩm hoặc áp dụng quy trình sáng chế, đảm bảo rằng sáng chế không bị sao chép hoặc sử dụng mà không có sự cho phép của chủ sở hữu.
4.2 Bảo hộ độc quyền
Bằng độc quyền cung cấp cho chủ sở hữu quyền độc quyền trong việc sản xuất, sử dụng và phân phối sản phẩm hoặc dịch vụ tại một khu vực cụ thể.
Hình thức này giúp ngăn chặn sự cạnh tranh trực tiếp và không công bằng, đồng thời tạo lợi thế cạnh tranh trên thị trường cho chủ sở hữu.
4.3 Bảo hộ thương hiệu
Bằng thương hiệu bảo vệ tên thương hiệu, biểu trưng, logo hoặc dấu hiệu đặc trưng khác của một công ty, giúp ngăn chặn việc sử dụng trái phép hoặc lạm dụng thương hiệu.
Bằng thương hiệu giúp xây dựng và duy trì uy tín, nhận diện thương hiệu trên thị trường, đồng thời bảo vệ người tiêu dùng khỏi sự nhầm lẫn giữa các thương hiệu khác nhau.
4.4 Bảo hộ bản quyền
Bản quyền bảo vệ các tác phẩm sáng tạo như sách, âm nhạc, phim ảnh hoặc phần mềm khỏi việc sao chép hoặc tái sử dụng trái phép.
Điều này giúp tác giả hoặc chủ sở hữu bản quyền duy trì quyền kiểm soát đối với tác phẩm của mình và thu lợi từ việc sử dụng tác phẩm.
4.5 Bảo hộ kiểu dáng công nghiệp
Kiểu dáng công nghiệp bảo vệ hình dạng, vẻ ngoài hoặc thiết kế của sản phẩm mà không ảnh hưởng đến chức năng của nó.
Việc bảo hộ này giúp bảo vệ tính độc đáo của thiết kế sản phẩm, đồng thời ngăn chặn sự sao chép hoặc mô phỏng, tăng cường tính cạnh tranh và khả năng thu hút người tiêu dùng.
4.6 Bảo hộ bí mật thương mại
Bí mật thương mại bao gồm công thức, quy trình, phương pháp hoặc thông tin quản lý không được công bố mà mang lại lợi ích cạnh tranh cho doanh nghiệp.
Bảo vệ bí mật thương mại thông qua các biện pháp pháp lý và hợp đồng giúp ngăn chặn sự rò rỉ thông tin và bảo vệ lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp.
5. Các bước để bảo hộ thương hiệu thành công
Việc bảo hộ thương hiệu là một quá trình cần được thực hiện mang tính chiến lược để đảm bảo rằng giá trị và danh tiếng mà thương hiệu đã xây dựng không bị ảnh hưởng bởi những hành vi vi phạm bản quyền hoặc sử dụng trái phép.
Dưới đây là 5 bước cơ bản mà mọi Brand Manager cần chuẩn bị để bảo hộ thương hiệu thành công:
5.1 Xác định đối tượng và phạm vi bảo hộ
- Xác định rõ ràng đối tượng cần bảo hộ: bao gồm tên thương hiệu, logo, slogan, kiểu dáng sản phẩm và bất kỳ yếu tố nhận diện thương hiệu độc đáo nào khác.
- Phạm vi bảo hộ: Xác định rõ khu vực địa lý mà bạn muốn thương hiệu của mình được bảo hộ, vì luật sở hữu trí tuệ có thể thay đổi tùy thuộc vào từng quốc gia hoặc khu vực.
5.2 Thực hiện nghiên cứu đăng ký
- Nghiên cứu thị trường và cơ sở dữ liệu sở hữu trí tuệ: Để chắc chắn rằng thương hiệu của bạn không vi phạm bản quyền hoặc nhãn hiệu đã được đăng ký trước đó.
- Tìm hiểu quy trình đăng ký: Mỗi quốc gia có quy trình và yêu cầu đăng ký thương hiệu khác nhau, vì vậy cần tìm hiểu kỹ lưỡng trước khi tiến hành.
5.3 Chuẩn bị hồ sơ đăng ký
- Chuẩn bị tài liệu cần thiết: Bao gồm mô tả chi tiết về thương hiệu, logo, slogan và bất kỳ yếu tố nhận diện nào khác cần được bảo hộ.
- Xác định lĩnh vực hàng hóa/dịch vụ: Thương hiệu cần được bảo hộ trong các lĩnh vực kinh doanh cụ thể mà bạn hoạt động, nghiên cứu và lựa chọn các loại hình bảo hộ phù hợp với thương hiệu.
5.4 Nộp hồ sơ và theo dõi quá trình xử lí
- Nộp hồ sơ: Có thể trực tiếp nộp tại cơ quan sở hữu trí tuệ quốc gia hoặc qua các tổ chức quốc tế nếu muốn bảo hộ ở nhiều quốc gia.
- Theo dõi và phản hồi: Sẵn sàng cung cấp thêm thông tin hoặc điều chỉnh hồ sơ nếu được yêu cầu, theo dõi tiến độ đăng ký và nhận bằng bảo hộ thương hiệu.
5.5 Bảo vệ và giám sát thương hiệu
- Thực thi quyền lợi: Sẵn sàng thực hiện các biện pháp pháp lý khi phát hiện hành vi vi phạm thương hiệu và có biện pháp xử lý kịp thời các hành vi vi phạm như gửi cảnh cáo hoặc khởi kiện.
- Giám sát thương hiệu: Định kỳ kiểm tra thị trường để phát hiện sớm các trường hợp vi phạm cũng như duy trì và gia hạn quyền bảo hộ thương hiệu theo quy định.
Việc chuẩn bị kỹ lưỡng theo các bước trên không chỉ giúp Brand Manager bảo vệ thành công thương hiệu của mình mà còn là cơ sở để phát triển thương hiệu bền vững trên thị trường.
Tìm hiểu thêm: Quy trình Thủ tục đăng ký nhãn hiệu Việt Nam, Quốc tế
6. Một số lưu ý khi bảo hộ thương hiệu
Trong quá trình bảo hộ thương hiệu, việc lưu ý và tránh phạm phải một số sai lầm cơ bản có thể giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro pháp lý, tối ưu hóa quyền lợi và tăng cường hiệu quả của việc bảo vệ thương hiệu.
Dưới đây là một số lưu ý quan trọng cần tránh khi tiến hành bảo hộ thương hiệu:
6.1 Không thực hiện nghiên cứu kĩ lưỡng
Bỏ qua quá trình nghiên cứu thị trường và cơ sở dữ liệu sở hữu trí tuệ trước khi đăng ký khiến gia tăng rủi ro trong việc đăng ký thương hiệu và có thể bị từ chối do trùng lặp hoặc tương tự với thương hiệu đã đăng ký trước đó.
6.2 Đánh giá thấp tầm quan trọng của việc bảo hộ quốc tế
Tập trung bảo hộ thương hiệu chỉ trong phạm vi quốc gia mà không cân nhắc đến thị trường quốc tế nếu có kế hoạch mở rộng khiến thương hiệu không được bảo vệ ở các thị trường tiềm năng khác, tạo cơ hội cho đối thủ cạnh tranh sử dụng hoặc đăng ký thương hiệu tương tự.
6.3 Bỏ lỡ thời hạn quan trọng khi đăng ký bảo hộ thương hiệu
Không theo dõi hoặc quản lý các thời hạn quan trọng trong quá trình đăng ký và duy trì bảo hộ thương hiệu có thể dẫn đến mất quyền bảo hộ do không phản hồi kịp thời các yêu cầu từ cơ quan sở hữu trí tuệ.
6.4 Không đầu tư cho việc thực thi bảo hộ
Tiết kiệm chi phí bằng cách không thực hiện giám sát thị trường hoặc không sẵn sàng thực thi quyền lợi khi phát hiện vi phạm khiến thương hiệu yếu thế trước hành vi vi phạm, mất dần uy tín đối với đối thủ cạnh tranh và giảm giá trị trên thị trường.
6.5 Tiến hành thủ tục phạm lí mà không có sự tư vấn chuyên nghiệp
Tiến hành đăng ký và bảo vệ thương hiệu mà không tìm kiếm sự hỗ trợ từ luật sư hoặc chuyên gia sở hữu trí tuệ làm gia tăng nguy cơ mắc lỗi pháp lý, giảm hiệu quả bảo hộ và tốn kém thêm chi phí cho việc khắc phục sau này.
Việc lưu ý tránh các sai lầm trên sẽ giúp doanh nghiệp tạo dựng một nền tảng vững chắc cho việc bảo hộ thương hiệu, từ đó phát triển thương hiệu bền vững và hiệu quả trên thị trường.
Bổ sung thêm phần thiết lập các quy trình, kịch bản xử lý tình huống, đánh giá xâm phạm …. Manager làm quản lý thì phải xử lý các việc này
7. Một số công việc mà Brand Manager cần xử lý trong quá trình bảo hộ thương hiệu
Để bảo vệ thương hiệu thành công, Brand Manager cần thực hiện nhiều công việc hơn là chỉ xây dựng và quản lý hình ảnh thương hiệu. Một phần quan trọng trong trách nhiệm của bạn là thiết lập các quy trình và hệ thống để bảo vệ thương hiệu khỏi những vi phạm tiềm ẩn.
7.1 Thiết lập quy trình bảo hộ thương hiệu
Brand Manager với vai trò là người quản lý và bảo vệ tài sản thương hiệu, cần phải thiết lập quy trình bảo hộ thương hiệu một cách chuyên nghiệp và bài bản, có thể bao gồm:
- Xác định các tài sản thương hiệu: Bao gồm logo, khẩu hiệu, tên thương hiệu, thiết kế bao bì,…
- Đăng ký thương hiệu: Đảm bảo đăng ký thương hiệu ở những quốc gia và khu vực có liên quan.
- Theo dõi và giám sát thương hiệu: Sử dụng các công cụ trực tuyến và dịch vụ giám sát để theo dõi việc sử dụng thương hiệu của bạn trên thị trường và trên các nền tảng.
- Xử lý vi phạm thương hiệu: Có quy trình rõ ràng để xác định, điều tra và xử lý các trường hợp vi phạm thương hiệu.
7.2 Kịch bản xử lý tình huống
Để bảo vệ thương hiệu một cách hiệu quả, Brand Manager cần thiết lập các quy trình rõ ràng cho từng tình huống có thể xảy ra đối với thương hiệu:
- Vi phạm bản quyền: Xác định phương án giải quyết khi ai đó sử dụng logo, khẩu hiệu hoặc tài sản trí tuệ khác của thương hiệu bạn mà không được phép.
- Hàng giả và hàng nhái: Xác định cách thức xử lý hàng giả mạo thương hiệu của bạn.
- Bôi nhọ thương hiệu: Phương án phản hồi khi ai đó đưa ra tuyên bố sai lệch hoặc gây tổn hại đến danh tiếng thương hiệu của bạn.
Phản ứng kịp thời với từng tình huống xấu thương hiệu phải đối mặt, Brand Manager cần phối hợp với đội ngũ để:
- Chuẩn bị sẵn các phản ứng nhanh và thích hợp để giảm thiểu thiệt hại cho thương hiệu, bao gồm cả các biện pháp pháp lý và truyền thông khẩn cấp.
- Tập huấn và đào tạo đội ngũ nhân viên liên quan về cách nhận diện và báo cáo các vi phạm thương hiệu để có thể xử lý nhanh chóng và kịp thời.
Tìm hiểu thêm: Ebook: Kế hoạch xử lý khủng hoảng truyền thông
7.3 Đánh giá xâm phạm thương hiệu
Để giám sát hiệu quả việc xâm phạm thương hiệu, Brand Manager cần:
- Xác định mức độ nghiêm trọng của vi phạm: Phối hợp với các chuyên gia để xác định tác động tiềm ẩn của vi phạm đối với danh tiếng thương hiệu.
- Thu thập bằng chứng: Thu thập tất cả bằng chứng liên quan đến vi phạm, bao gồm ảnh chụp màn hình, email và các tài liệu khác.
- Tìm kiếm biện pháp khắc phục: Xác định các biện pháp khắc phục thích hợp, chẳng hạn như yêu cầu gỡ bỏ nội dung vi phạm hoặc khởi kiện vi phạm.
Ngoài ra, Brand Manager cần thực hiện các đợt kiểm tra định kỳ trên thị trường để phát hiện sớm các trường hợp vi phạm, sử dụng công nghệ để theo dõi và đánh giá các hành vi sử dụng trái phép các yếu tố nhận diện thương hiệu trên các nền tảng.
Việc thiết lập và tuân thủ nghiêm ngặt các quy trình này không chỉ giúp bảo vệ thương hiệu một cách hiệu quả mà còn thể hiện sự chuyên nghiệp và quyết tâm của doanh nghiệp trong việc duy trì và phát triển giá trị thương hiệu.
Tổng kết
Trên đây là các kiến thức tổng quan về bảo hộ thương hiệu và các bước, các lưu ý mà Brand Manager cần nắm rõ để bảo hộ thương hiệu thành công.
Bảo hộ thương hiệu là cơ hội để thương hiệu thể hiện giá trị, sự độc đáo và tầm vóc của mình trước thị trường và khách hàng, từ đó phát triển thương hiệu bền vững và hiệu quả trên thị trường.
Brand Manager, với vai trò là người chèo lái thương hiệu, cần phải am hiểu rõ ràng các quy định, chuẩn bị kỹ lưỡng hồ sơ đăng ký và thực thi quyền bảo hộ một cách quyết liệt giúp thương hiệu phát triển mạnh mẽ, góp phần tạo ra giá trị lâu dài cho doanh nghiệp.
Nguồn: Sao Kim Branding
Chuyên gia xây dựng thương hiệu
