Startup cần LEAN CANVAS (Mô hình kinh doanh tinh gọn)

Lean Canvas là một mô hình kinh doanh phù hợp cho Startup hơn là Business Model Canvas. Mặc dù có thể nhiều người chưa biết, nhưng nó là mô hình được các công ty Startup Kỳ Lân hàng đầu ứng dụng.

Bởi vì, Lean canvas là một phiên bản thân thiện, tinh gọn nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc xác thực ý tưởng dựa trên dữ liệu cần thiết.

Kế hoạch kinh doanh thường được đóng gói với một loạt các thông tin không liên quan để nắm bắt các nội dung phức tạp của doanh nghiệp nhắm đến kiếm tiền nhiều hơn là duy trì ý tưởng tồn tại.

Trong trường hợp bạn là một Startup, bạn cần duy trì ý tưởng tồn lại hơn là mục tiêu kiếm tiền thì tốt hơn là nên bóc những dữ liệu không cần thiết và tập trung vào những điểm cơ bản về những thứ bạn có thể cung cấp cho thị trường.

Ash Maurya, người phát minh ra Lean Canvas đã nhìn canvas của Osterwalder từ một góc độ khác. Anh ấy đã thay đổi một chút để có được cách tiếp cận giải pháp vấn đề cho phân tích kinh doanh.

1. Lean Canvas là gì?

Nói chung, Lean Canvas (Mô hình kinh doanh tinh gọn) này trông giống như công cụ điều chỉnh của Business Model Canvas. Sự khác biệt nằm ở chỗ trọng tâm được chuyển sang khả năng thực hiện và khả thi của ý tưởng được đưa ra.

Lean Canvas nhằm mục đích tránh thất bại trong việc marketing một dịch vụ hoặc hàng hóa mà không ai quan tâm đến.

Về mặt cấu trúc, nó giống hệt Business Model Canvas. Lean Canvas cũng có 9 thành phần, tuy nhiên, có những thay đổi cho quan điểm chung và khả năng ứng dụng.

Business Model Canvas

2. Lean Canvas vs Business Model Canvas

Sự khác biệt của Lean Canvas so với Business Model Canvas nằm ở 4 thành phần:

Sự thay thế này cho phép sử dụng các thuật ngữ lấy sản phẩm làm trung tâm và mô tả lean canvas bằng một ngôn ngữ chung.

Ngoài ra, hướng ứng dụng của công cụ đã được thay đổi, điều này khiến nó phù hợp với các doanh nghiệp startup đang nở rộ.

Business Model Canvas của Osterwalder cung cấp một cái nhìn tổng thể về doanh nghiệp và nhấn mạnh vào cuộc trò chuyện chiến lược với các bên liên quan.

Nó thiếu định hướng đối với khách hàng và yêu cầu Canvas đề xuất giá trị để bù đắp sự thiếu hụt. Về mặt này, Lean Canvas có vẻ thiết thực hơn vì nó tuân theo phương pháp tiếp cận giải pháp vấn đề với trọng tâm là khách hàng.

3. Tại sao nên sử dụng Lean Canvas?

Lean Canvas thừa hưởng tất cả các lợi ích của công cụ cơ bản. Và có một số thứ bạn nhận được thêm.

3.1. Giữ cho tinh gọn

Khi bạn khởi nghiệp, bạn hướng đến sự linh hoạt và phát triển nhanh chóng cho ý tưởng của mình. Những thứ này khó đạt được nếu sử dụng Business Model Canvas.

• Thứ nhất, nó là một công cụ đơn giản, không cần quá nhiều thời gian để điền vào.

• Thứ hai, tài liệu cuối cùng không phải là tài liệu cuối cùng vì bạn có thể và nên cập nhật nó trong trường hợp có dữ liệu đầu vào mới.

3.2. Thời gian ra mắt thị trường nhanh chóng

Công cụ này được lấy cảm hứng từ khái niệm khởi nghiệp tinh gọn (Lean Startup). Như bạn đã biết, nó dự báo quá trình chuyển đổi ý tưởng thành sản phẩm nhanh hơn so với phương pháp thông thường.

Trong đó, trọng tâm chính được đặt vào thời gian ra mắt thị trường nhanh chóng. Lean Canvas phù hợp nếu bạn nhắm đến việc phân phối sản phẩm có nhu cầu cao trong một thị trường đang thay đổi nhanh chóng.

3.3. Hiểu khách hàng của bạn

Khi bạn hiểu hành vi của khách hàng, bạn có thể nắm bắt được họ thực sự muốn gì và triển khai giải pháp phù hợp

Lean Canvas cho phép bạn xem xét các phân khúc khách hàng khác nhau để thêm nhiều khách hàng tiềm năng hơn.

3.4. Tập trung vào các chỉ số khả thi

Tập trung vào các số liệu khả thi thay vì những số liệu vô dụng tạo ra nhận thức ảo. Các chỉ số chính trong canvas nên gọn gàng dựa trên các tiêu chí thành công tối thiểu như tỷ lệ chuyển đổi, số lượng người đăng ký, giới thiệu, v.v.

4. Cách xây dựng Lean Canvas

Phần tiếp theo đây, Sao Kim sẽ hướng dẫn bạn cách điền các dữ liệu vào Lean Canvas. Đầu tiên, bạn nên bắt đầu với…

#1: Customer Segments – Phân khúc khách hàng

Hãy bắt đầu bằng cách xác định khách hàng mục tiêu.

Nhiều Startup Founder mắc phải một quan niệm sai lầm phổ biến gọi là “Ai cũng là khách hàng của tôi”.

Ban đầu, bạn cần thu hẹp phân khúc khách hàng càng chính xác càng tốt.

Sau này phát triển, bạn có thể mở rộng nó nếu muốn.

Điều này cũng rất cần thiết để tách biệt người dùng và khách hàng. Một ví dụ điển hình là một ứng dụng dành cho trẻ em, trong đó người dùng (trẻ em) và khách hàng (phụ huynh) là các phân khúc khác nhau.

Trong trường hợp này, hãy đánh dấu từng danh mục bằng các màu khác nhau để đảm bảo dễ dàng phân biệt.

Early Adopters:

Ở phần bên dưới của phân khúc khách hàng có phần bổ trợ. Ở đây, bạn cần chỉ định những người thực tế sẽ xử lý sản phẩm thô và là những người đưa cho những phản hồi đầu tiên.

Nếu bạn, với tư cách là nhà phát triển hoặc người sáng lập, bạn cũng sẽ tham gia vào thử nghiệm sản phẩm, vì thế hãy đặt tên của bạn ở đây.

#2: Problem- Vấn đề

Trong phần này, bạn cần đề cập đến các vấn đề của khách hàng mà sản phẩm của bạn muốn giải quyết.

Trong trường hợp bạn có một số phân khúc khách hàng với các vấn đề khác nhau, bạn có tạo các bản Lean canvas riêng.

Existing Alternatives:

Ở dưới phần vấn đề có các giải pháp thay thế hiện có. Nó được thiết kế để chứa các đối thủ cạnh tranh của bạn đang giải quyết các vấn đề tương tự.

Đây là những đối thủ bạn sẽ cạnh tranh để giành lấy khách hàng từ họ.

#3: Revenue Streams – Luồng doanh thu

Ý tưởng bạn sắp thực hiện phải mang lại doanh thu. Vì vậy, trong ô này, bạn cần nêu rõ các nguồn thu nhập dự kiến. Thông thường, các chủ doanh nghiệp sử dụng phương pháp dựa trên chi phí, trong đó tính toán chi phí + lợi nhuận.

Tuy nhiên, Sao Kim khuyên bạn nên dựa vào giá trị trung bình cần thiết cho khách hàng.

Để đạt được khả năng tồn tại của sản phẩm trên thị trường, hãy đảm bảo rằng giá của bạn hấp dẫn hơn so với giá của các đối thủ cạnh tranh và khả năng sẵn sàng chi trả của khách hàng.

#4: Solution – Giải pháp

Tất cả các vấn đề bạn đã chỉ định trong hộp lân cận phải được phù hợp với các giải pháp liên quan. Bạn nên mô tả sản phẩm của mình theo cách phi kỹ thuật để giải thích trải nghiệm mà khách hàng muốn có được.

Hợp tác với khách hàng mục tiêu của bạn sẽ cho phép bạn tìm hiểu nhu cầu của họ và đưa ra lời đề nghị hấp dẫn nhất.

NOTE: Startup không có lợi thế về ngân sách, vì vậy hãy đầu tư nhiều hơn vào thương hiệu thay vì chiến đấu bằng các giải pháp marketing.

#5: Unique Value Proposition – Đề xuất Giá trị Duy nhất

Không phải ngẫu nhiên mà phần này chiếm vị trí trung tâm trong canvas. Unique Value Proposition là một thông điệp ngắn gọn nhằm thu hút sự chú ý của khách hàng.

Ý tưởng là mô tả tính độc đáo của sản phẩm của bạn và thể hiện sự khác biệt chính của sản phẩm so với các sản phẩm thay thế khác.

Khách hàng nên hiểu tại sao họ cần và muốn nó.

Hight-Level-Concept

Ở dưới cùng của phần này, có một nơi để tạo ra một Higth-Level-Convept – một tuyên bố ngắn gọn và dễ hiểu về sản phẩm của bạn.

Đó là một loại quảng cáo ngắn gọn mà bạn cũng như các thành viên trong nhóm và khách hàng của bạn sẽ sử dụng.

Đọc ngay:

• 18 chiến lược xây dựng thương hiệu cho Startup, gia tăng giá trị cho sản phẩm / dịch vụ của bạn.
• Nhận thức thương hiệu (Vấn đề cần quan tâm hàng đầu để tăng trưởng bền vững)

#6: Channels – Kênh

Ngay cả ý tưởng đột phá nhất trên thị trường cũng có thể thất bại nếu khách hàng không biết về nó.

Trong phần này, bạn nên chỉ định các kênh truyền thông để tiếp cận khách hàng mục tiêu của bạn (đã được xác định trong phần phân khúc khách hàng)

Các kênh trong Lean canvas có thể bao gồm các tùy chọn: Offline / Online và Kênh trả phí / Kênh miễn phí để cung cấp thông tin về sản phẩm của bạn cho người dùng cuối.

Ví dụ như website, Fanpage, Email, Quảng cáo (Google / Facebook / Zalo), Content Marketing, Youtube…

Đối với Startup các kênh Free là rất quan trọng để tiết kiệm chi phí ví dụ như SEO, Fanpage, Youtube, Content Marketing

Tham khảo:

• Kế hoạch SEO mẫu để biết cách xây dựng kế hoạch phát triển website bền vững.
• Cách xây dựng kế hoạch Marketing theo phương pháp 4Ps dành cho các dự án nhỏ giống như Startup của bạn.
• Mẫu ngân sách marketing (dành cho nhà quản lý)
• Thiết kế website thương hiệu, đảm bảo khả năng thu hút khách hàng ngay từ giây phút đầu tiên.
• Thiết kế Logo, xây dựng nền móng thương hiệu đầu tiên.
• Phương pháp xây dựng Email Marketing hiệu quả

#7: Key Metrics – Các chỉ số chính

Dù công ty khởi nghiệp của bạn giải quyết vấn đề gì, bạn nên xác định các chỉ số theo dõi chính để đo lường tiến trình hoạt động kinh doanh của mình.

Ban đầu, bạn có thể làm với một trong số chúng – tiêu chí thành công tối thiểu, tức là, kết quả có thể được coi là thành công. Sau đó, canvas của bạn có thể được mở rộng với các chỉ số quan trọng khác.

#8: Cost Structure – Cơ cấu chi phí

Phần này chứa tất cả các loại chi phí. Chúng có thể bao gồm chi phí thuê văn phòng, phần cứng, tuyển dụng, nghiên cứu thị trường, v.v.

Mô hình Lean canvas không bắt buộc bạn phải nhìn xa trông rộng. Nó đủ để thu hẹp khoảng thời gian của bạn đến một mốc cụ thể như bản phát hành đầu tiên, khách hàng đầu tiên.

Sau khi điền vào ô, bạn có thể cân đối nó với các nguồn thu nhập. Bằng cách đó, bạn sẽ nhận được câu trả lời cho những câu hỏi như:

• Cần bao nhiêu lần bán hàng để trả hết các khoản đầu tư?
• Điểm hòa vốn ở đâu?

Và nhiều câu hỏi khác liên quan đến kết quả chiến thắng cuối cùng.

#9: Unfair Advantage – Lợi thế độc quyền

Thuật ngữ này mô tả một lợi thế, điểm đặc biệt về ý tưởng của bạn mà đối thủ cạnh tranh của bạn không thể sao chép hoặc có được theo bất kỳ cách nào.

Lợi thế độc quyền có thể bao gồm danh tiếng tốt, quyền truy cập độc quyền vào một số dữ liệu, quyền hạn cá nhân, cộng đồng và quyền lực bổ sung khác.

Bạn cũng không cần thiết phải tìm kiếm lợi thế cạnh tranh của bạn ngay bây giờ – bạn có thể điền vào ô này sau khi một số thứ khác bắt đầu theo ý bạn.

Sau khi bạn đã lấp đầy tất cả các ô, công việc của bạn với lean canvas vẫn chưa kết thúc. Công cụ này cần được cập nhật khi bạn nhận được phản hồi mới từ khách hàng của mình.

NOTE: Rất khó để tạo ra và duy trì lợi thế độc quyền từ tính năng sản phẩm. Thay vào đó, bạn có thể phát triển các điểm độc đáo nhỏ, nhất quán trên các phương diện khác nhau để hưởng lợi từ sự khác biệt tổng thể (Phương pháp này khó sao chép hơn)

5. Ví dụ về mô hình Lean Canvas

Tham khảo một vài mô hình Lean Canvas hay cũng là phương pháp giúp bạn hiểu và áp dụng xây dựng cho Startup của mình dễ dàng hơn.

Tuy nhiên, cần chọn đúng ví dụ để học tập:

• Đầu tiên, cần chọn các Startup Kỳ lân.

• Thứ hai, chọn các công ty được thành lập trước khi The Lean Startup phát hành lần đầu tiên vào năm 2011. (Để chứng minh lean canvas sinh ra từ thực tế, không phải lý thuyết suông)

Chúng ta cũng thử xem xét hai loại hình (ban đầu) của các Startup khác nhau:

• Không hướng tới kiếm tiền
• Hướng đến kiềm tiền

Ví dụ, những người sáng lập Facebook, YouTube và Google ban đầu không tập trung vào việc kiếm tiền. Họ chỉ phát minh ra các giải pháp hoặc công nghệ để làm cho cuộc sống con người tốt đẹp hơn.

Mặt khác, Amazon và Airbnb ban đầu là những công ty khởi nghiệp hướng đến lợi nhuận. Những người sáng lập của họ đặt tiền là mục tiêu chính trong hoạt động của họ.

Bây giờ chúng ta hãy thử với Google.

Ví dụ Lean Canvas của Google

Ví dụ Lean Canvas của Facebook

Ví dụ Lean Canvas của Youtube

Ví dụ Lean Canvas của Tesla

Ví dụ Lean Canvas của Amazon

Ví dụ Lean Canvas của Airbnb

Trong các ví dụ này, Sao Kim đã cố gắng chỉ ra rằng khái niệm về Lean Canvas đã có từ trước khi nó được định nghĩa.

Điều này có nghĩa rằng đây là khái niệm đúc kết từ thành công, không phải là khái niệm chưa được kiểm chứng.

Và việc đưa ra các ví dụ trên chỉ mới tiết lộ một phần sức mạnh của Lean Canvas.

Tổng kết về Lean Canvas

Như vậy, qua bài viết này bạn đã biết về Lean Canvas là gì cũng như sự khác nhau của Lean Canvas và Business Model Canvas. Và thông qua các ví dụ, hi vọng bạn có thể tự xây dựng mô hình kinh doanh tinh gọn cho Startup của mình.

Sao Kim khuyến khích bạn sử dụng và tận dụng sức mạnh của nó, cũng như các giải pháp hiện đại khác để đưa ý tưởng kinh doanh của bạn lớn mạnh. Biết đâu đó startup của bạn cũng sẽ trở thành một kỳ lân nói trên trong tương lai!

Nếu bạn có một giải pháp thú vị, đặt bút xuống và xây dựng Lean Canvas ngay đi thôi!

Đọc thêm:

• Mẫu kế hoạch kinh doanh (cho Startup)
• Hướng dẫn quy trình đăng ký nhãn hiệu (trong và ngoài nước)
• Cách đặt tên thương hiệu giúp bạn trở nên khác biệt
• Mascot là gì? Giải pháp xây dựng tính cách thương hiệu dễ dàng cho doanh nghiệp
• 45 Nguyên tắc thiết kế Logo mà nhà thiết kế Sao Kim vận dụng
• Hướng dẫn quy trình viết bài chuẩn SEO để đạt lợi thế tìm kiếm trên Google, Cốc Cốc

Follow các bài viết chất lượng của Sao Kim tại: 

Blog Sao Kim, Cẩm Nang Sao Kim 

Facebook: Sao Kim Branding

Case study Behance: Sao Kim Branding

#SaoKim #SaoKimBranding #LeanCanvas #MoHinhKinhDoanhTinhGon